راهنمای خرید پارچه ژاکارد ارگانزا

پارچه ژاکارد ارگانزا، یکی از محبوب ترین و پرکاربردترین پارچه ها در صنعت مد و لباس است. تنوع طرح و رنگ در این پارچه بی نظیر است و قابلیت خوبی در ترکیب با پارچه های دیگر دارد. می توانید با این پارچه ظریف و فاخر تابستانی انواع زیبایی از لباس های مجلسی و مانتوهای زیبا بدوزید.

تعریف

نقش‌های زیبا و چشم نواز در تار و پود ارگانزا بافته می شوند تا پارچه ای نفیس به نام پارچه ژاکارد ارگانزا پدید آید. نقش ها در این پارچه ممکن است همسطح، نیمه برجسته، برجسته یا پفکی باشند. پارچه ژاکارد ارگانزا، آهاردار ولی نازک است و بیشتر برای دوخت لباس های مجلسی و رسمی تابستانی کاربرد دارد. البته با یک آستری مناسب و یا ترکیب آن با پارچه هایی مثل کرپ ضخیم می توان لباس های زیبای پاییزه و زمستانه نیز خلق کرد. در ادامه، درباره ویژگی های منحصر به فرد این پارچه مجلل و روش های نگهداری از آن صحبت خواهیم کرد.

الیاف

برای بافت پارچه ژاکارد ارگانزا از الیاف ابریشم، الیاف سلولزی مانند ویسکوز و الیاف مصنوعی مانند نایلون و پلی استر استفاده می شود. الیاف به کار برده شده برای زمینه ارگانزا ممکن است با الیافی که برای نقش ها استفاده می شوند، متفاوت باشد. بیشتر پارچه های ژاکارد ارگانزای موجود در بازارهای امروزی، با ترکیبی از الیاف فیلامنتی نایلون و پلی استر بافته می شوند. این نوع پارچه ها در مقایسه با انواع ابریشمی قیمت بسیار مناسب تری دارند.

• الیاف ابریشم: ابریشم اولین بار در کشور چین تولید شد. امروزه هم بیشتر الیاف ابریشمی موجود در بازار توسط کشور چین تامین می‌ شود. کشور هند هم ید طولایی در تولید الیاف ابریشمی دارد. الیاف ابریشمی، طی چندین عملیات مختلف و پیچیده بر روی پیله کرم ابریشم تولید می شود.
• الیاف ویسکوز: الیاف ویسکوز، پایه طبیعی دارند و از خمیر تخمیر شده چوب درختان و کاه برنج و گندم تولید می شوند. به این نوع الیاف، الیاف ساخت بشر گفته می شود.
• الیاف پلی استر: الیاف پلی استر، پایه شیمیایی دارند. برای پارچه های لباسی، معمولاً شکل خالص پلی استر استفاده نمی شود و با الیاف طبیعی مانند نخ پنبه و لینن ترکیب می‌ شوند. الیاف پلی استر در کشورهای مختلف، نام های متفاوتی دارند. مثلاً در کشور فرانسه، به این الیاف، الیاف ترگال، در کشور ژاپن تترون و در آمریکا، داکرون گفته می شود. از مهم ترین ویژگی های این الیاف می توان به نرم، گرم و سبک بودن و همچنین دوام بالای آنها اشاره کرد.
• الیاف نایلون: الیاف نایلون، برای اولین بار در کشور آمریکا ساخته شدند تا جایگزین ابریشم طبیعی شوند. این الیاف، ساختار و پایه کاملاً شیمیایی دارند. ویژگی های ظاهری آنها تقریباً مشابه ابریشم طبیعی است و از دوام خوبی هم برخوردار هستند.

بافت

برای بافت پارچه ژاکارد ارگانزا ابتدا الیاف مناسب براساس نظر طراح پارچه و تولیدکننده انتخاب می شوند. کیفیت پارچه تولیدی بستگی زیادی به ترکیب الیاف به کار رفته در آن دارد. الیاف قبل از بافته شدن، رنگ می شوند. اگر از الیاف طبیعی استفاده شود، قبل از بافت در اسید قرار داده می شوند تا حالت آهاردار پیدا کنند. الیاف مصنوعی، به خودی خود سفت هستند و نیازی به عملیات اسیدی ندارند.

دستگاه ژاکارد، یک دستگاه مجزا از دستگاه بافندگی اصلی است که بر روی آن سوار می شود. بافت پارچه ژاکارد ارگانزا به روش تار و پودی ساده است. در این روش بافت، پودها، به صورت یک در میان، از زیر و روی تارها رد می شوند.

پارچه های ارگانزا، پارچه های ظریفی هستند که به علت فاصله میان تارها و پودها، ظاهری سوراخ دار (شبکه ای) دارند. هر چه تعداد سوراخ ها در هر اینچ از پارچه بیشتر باشد، کیفیت پارچه بالاتر خواهد بود. به علت ظرافتی که این پارچه دارد، هر دستگاه نساجی قادر به بافت آن نیست و دستگاه های مخصوصی برای تولید آن وجود دارد.

برای بافت پارچه، ابتدا طرح مورد نظر به واحد کامپیوتری دستگاه ژاکارد داده می شود و سپس بر اساس دستور دستگاه ژاکارد، دستگاه بافندگی اصلی شروع به بافت پارچه و نقش اندازی می کند. بنابراین، پارچه ژاکارد ارگانزا، پارچه ای است که طرح ها در زمان بافت در درون آن بافته می شوند. به بیان دیگر، طرح و نقش این پارچه چاپی نیست و یا بعد از بافت بر روی آنها گلدوزی و دوخته نشده است.

ویژگی های منحصر به فرد پارچه ژاکارد ارگانزا

در این بخش، ویژگی های منحصر به فرد پارچه ژاکارد ارگانزا را به اختصار بیان می کنیم و در بخش های بعدی توضیحات جامع تری درباره ویژگی های مهم تر آن خواهیم داد.

پارچه ژاکارد ارگانزا یک پارچه با زمینه براق و تور مانند است که نقش و طرح ها در درون بافت آن قرار دارند. علاوه بر نوع خود ارگانزا، طرح ها در این پارچه به صورت مسطح، نیمه برجسته، برجسته، پفکی و ترکیبی از این بافت ها هستند. از الیاف سیمی نیز در بافت نقش ها استفاده می شود که بر درخشندگی و مجلل بودن پارچه می افزایند.

یک ویژگی خاص پارچه ژاکارد ارگانزا که بسیاری از آن اطلاع ندارند، قابلیت محافظت آن در برابر اشعه ماوراء بنفش است. به طور کلی، پارچه های ارگانزا، اشعه ماوراء بنفش را از خود عبور نمی دهند و پارچه ژاکارد ارگانزا نیز از این قاعده مستثنی نیست.

در مجموع ویژگی های منحصر به فرد پارچه ژاکارد ارگانزا را می توان به صورت زیر خلاصه کرد:

• آهاردار
• نازک و بدن نما
• اندکی زبری در قسمت های ارگانزا
• براق
• قابلیت تنفس بالا
• مقاومت پایین در مواجهه با اشیاء تیز
• خنک و تابستانی

ایستایی

پارچه ژاکارد ارگانزا با وجود نازکی، آهاردار است و ایستایی محکمی دارد. چین ها بر روی لباس های دوخته شده از پارچه های ژاکارد ارگانزا، به خوبی خود را نشان می دهند. این ایستایی محکم باعث می شود که لباس های دوخته شده، آرایش منظم و باشکوهی بر روی تن داشته باشند. پارچه ژاکارد ارگانزا برای لباس هایی که نیاز به ریزش دارند و باید بر روی تن لخت بایستند، مناسب نیست. از آنجا که این پارچه نه در عرض و نه در طول کش نمی آید، به تنهایی برای دوخت لباس های اندامی و تنگ نیز مناسب نیست.

لطافت

پارچه ژاکارد ارگانزا زیر دست اندکی زبر به نظر می رسد که علت آن شبکه ای بودن بافت زمینه است. در قسمت نقش ها، بسته به نوع نخ به کار برده شده و تراکم بافت، پارچه ممکن است نرم یا زبر احساس شود. چنانچه نقش ها نیمه برجسته، برجسته یا پفکی باشند، وجود پستی و بلندی ها بر روی پارچه احساس خواهد شد. به علت طبیعت پارچه های ارگانزا، ممکن است در استفاده بلند مدت، پوست را آزرده کنند و به همین دلیل بهتر است همراه با آستر استفاده شوند.

چروکی و شکنندگی

میزان چروک‌ پذیری پارچه ژاکارد ارگانزا بسیار کم است. در صورتی که پارچه تحت وزن زیاد به مدت طولانی قرار بگیرد، احتمال شکنندگی پارچه وجود دارد. با این همه، با توجه به الیاف به کار برده شده برای بافت این پارچه، صاف کردن چروک ها به راحتی امکان پذیر است. برای اطلاع از شرایط و نحوه اتوکشی پارچه ژاکارد ارگانزا به قسمت روش های نگهداری همین مقاله نگاهی بیاندازید.

ضخامت

پارچه ژاکارد ارگانزا برخلاف بسیاری از انواع دیگر پارچه ژاکارد زیاد نیست. این پارچه، جزء پارچه های نازک و خنک تابستانی دسته بندی می شود. به علت ساختار شبکه مانند پارچه در قسمت هایی که طرح و نقش وجود ندارد، رفت و آمد هوا در آن بسیار خوب است. همین ساختار توری مانند باعث می شود که پارچه بدن نمایی داشته باشد. برای لباس های تابستانی، به ویژه مانتو، از آسترهای نرم و خنک استفاده می شود.

انواع پارچه ژاکارد ارگانزا

پارچه ارگانزا به خودی خود انواع مختلفی دارد:

• کریستال
• آینه ای
• ساتن
• پلیسه
• رنگین کمان
• گلدوزی شده

بافت ژاکارد نیز انواع مختلفی دارد:

• هم سطح
• نیمه برجسته
• برجسته
• پفکی

بر روی پارچه ارگانزای کریستال، آینه ای، ساتن و رنگین کمان، همه انواع بافت ژاکارد قابل اجرا هستند. در ادامه به معرفی مختصر هر یک از این انواع می پردازیم.

پارچه ژاکارد ارگانزای کریستال

زمینه ارگانزا در این پارچه، حالت شیشه ای و براقی دارد. همه انواع ژاکارد را می توان در زمینه این پارچه بافت. تنوع رنگ و طرح این نوع از پارچه ژاکارد ارگانزا بسیار بالا است. ضخامت ارگانزای کریستال بسیار کم بوده و بدن نمایی بالایی دارد. آستری حریر و ساتن برای لباس های مجلسی که با این پارچه ژاکارد ارگانزا دوخته می شوند، مناسب هستند.

پارچه ژاکارد ارگانزا آینه ای

بالاترین میزان شاین و برق در میان انواع پارچه ژاکارد ارگانزا متعلق به این پارچه است. این نوع از پارچه ژاکارد ارگانزا نیز تنوع طرح و رنگ بالایی دارد. پارچه ژاکارد ارگانزای آینه ای سفید، نباتی، صورتی کمرنگ و آبی کمرنگ با طرح گل همرنگ، برای لباس عروس استفاده می شود.

پارچه ژاکارد ارگانزای ساتن

پارچه ژاکارد ارگانزای ساتن، همان درخشندگی پارچه های ساتن را دارد. در عین حال، برخلاف ساتن، آهاردار است و به همین دلیل ایستایی محکمی در لباس ایجاد می کند. این نوع از پارچه ژاکارد ارگانزا براقیت انواع آینه ای و کریستال را ندارد اما همچنان براق است.

پارچه ژاکارد ارگانزای رنگین کمان

الیاف به کار برده شده در زمینه ارگانزای این پارچه، از رنگ های مختلف هستند. طرح ها و نقش ها نیز با الیاف رنگی مختلف بافته می شوند. این پارچه برای لباس های مجلسی و رسمی مناسب است.

تاریخچه

پارچه های طرح دار همیشه مورد توجه نسل بشر بوده است. سابقه گلدوزی روی پارچه، کمتر از خود پارچه بافی و پیدایش دستگاه های نساجی اولیه نیست. تا قبل از اختراع دستگاه ژاکارد، کار بافت نقش در درون خود پارچه، یک کار دستی، خطرناک و دشوار بود. برای این کار از بچه های کوچک استفاده می کردند که به آنها گوشواره کش گفته می شد. ژوزف ژاکارد در دوران کودکی به این کار مشغول بود و چون سختی های این کار را از نزدیک دیده بود، زندگی خود را وقف پیدا کردن راهی برای آسان تر کردن این کار کرد.

سال 1809، اولین دستگاه ژاکارد توسط ژوزف ژاکارد و با حمایت های ناپلئون بناپارت اول ساخته و به بازار عرضه شد. در این دستگاه، با استفاده از کارت های پانچ به دستگاه بافندگی فرمان داده می شد که نقش را در کجا ببافد. جالب است بدانید که این سیستم طراحی شده توسط ژاکارد، الهام گر طراحان و سازندگان کامپیوترهای نسل اول بوده است.

برای پارچه ژاکارد ارگانزا هم، دستگاه ژاکارد باید بر روی دستگاه بافندگی اصلی قرار گیرد. دستگاه بافندگی ارگانزا یک دستگاه مخصوص است. کشش تارها و پودها باید با دقت مشخص شوند تا یک پارچه با کیفیت بافته شود. با پیشرفت تکنولوژیک دستگاه بافندگی ارگانزا، امکان استفاده از دستگاه ژاکارد بر روی این ماشین ها هم فراهم شده است. امروزه امکان پیاده سازی انواع مختلف طرح از هم‌سطح پارچه گرفته تا نیمه برجسته، برجسته و پفکی وجود دارد.

کاربرد

پارچه ژاکارد ارگانزا در دسته پارچه های فاخر مجلسی قرار می گیرد. استفاده از این پارچه، به تنهایی یا ترکیب با پارچه های دیگر، محبوبیت زیادی در صنعت مد و لباس زنانه دارد. با این حال توجه داشته باشید که به علت طبیعت آهاردار پارچه، برای لباس های مجلسی لخت، ریزش دار و تنگ مناسب نیست.

بهترین کاربرد این پارچه، برای دوخت پیراهن های مجلسی دکلته یا یقه دار با دامن فون یا کلوش است. می توانید به صورت ترکیبی هم از این پارچه استفاده کنید. مثلاً یک کت و دامن بدوزید که کت آن از پارچه کرپ ساده باشد. دامن را مدل عروسکی یا فون تا زانو با پارچه ژاکارد ارگانزا که آستر کشی کرده اید بدوزید.

پارچه ژاکارد ارگانزا برای دوخت مانتوهای تابستانی هم بسیار مناسب است. اگر لباس زیر مانتوی شما به اندازه ای که می خواهید پوشیده است، نیازی به آسترکشی وجود ندارد. همچنین، می توانید از پارچه ژاکارد ارگانزا به صورت لایه های آزاد روی یک پارچه دیگر که بدن نمایی ندارد، استفاده کنید.

انواع یقه ها را می توان با پارچه ژاکارد ارگانزا دوخت. این پارچه برای دوخت یقه های آرشال، آمریکایی و انگلیسی پهن بسیار مناسب است. همچنین، دامن های لنگی زیبایی می توان با پارچه ژاکارد ارگانزا دوخت و زیر آن از زیر دامنی استفاده کرد.

پارچه ژاکارد ارگانزا در صنعت دکوراسیون داخلی نیز کاربرد دارد. از این پارچه برای پرده اتاق پذیرایی، نشیمن یا اتاق خواب استفاده می شود. معمولاً نقش ها به صورت پنل در پارچه بافته شده اند.

نقش پارچه ژاکارد ارگانزا در صنعت مد

پارچه های ژاکارد ارگانزا به علت زیبایی، تنوع و امکان ترکیب شدن با پارچه های دیگر، یک پای ثابت دنیای مد هستند. بسیاری از طراحان مطرح دنیا از این پارچه در مجموعه لباس های مجلسی خود استفاده می کنند. تنوع لباسی که با این پارچه می توان دوخت بسیار بالا است. همه لباس های دوخته شده، چشمگیر و فاخر هستند.

پارچه ژاکارد ارگانزا جایگاه ویژه ای در لباس های بسیاری از برندهای مطرح مانند رالف اند روسو، دولچه اند گابانا، والنتینو، شانل و... دارد. چند نمونه از این مدل ها را می توانید در عکس های همین مقاله ببینید و برای دوخت لباس های مجلسی خود ایده بگیرید.

بسیاری از طراحان مطرح برای مجموعه لباس عروس خود نیز از پارچه ژاکارد ارگانزا استفاده می کنند. پارچه ژاکارد ارگانزا به علت زمینه براق و نقش های زیبا، جلوه بسیار باشکوه و سلطنتی دارد. معمولاً قسمت بالاتنه به صورت فیت و قسمت پایین به صورت دامن بلند راسته یا کلوش دنباله دار دوخته می شود.

روش های نگهداری

پارچه ژاکارد ارگانزا از دوام بالایی برخوردار است. با این همه جزء پارچه های ظریف و حساس به شمار می رود. این پارچه استعداد بالایی در نخ کش شدن دارد. حرارت بالا به پارچه آسیب می زند. برای همین نگهداری از آن باید با دقت و آگاهی انجام شود. در ادامه نکات مهمی در زمینه نحوه شستشو، اتوکشی و خشک کردن این پارچه فاخر و ظریف در اختیار شما قرار گرفته است.

شست و شو

بهترین روش برای شستشوی لباس هایی که با پارچه ژاکارد ارگانزا دوخته شده اند، شستشوی دستی با شوینده ملایم و آب کمی ولرم است. به هیچ عنوان لباس را چنگ نزنید و بعد از شستشو نچلانید. اجازه دهید لباس در محلول آب و شوینده خیس بخورد و سپس آن را آبکشی کنید. اگر جایی از لباس لکه شده، قبل از خیساندن لباس، با روش مناسب لکه را برطرف کنید.

از شوینده‌ های حاوی سفید کننده برای پارچه های ژاکارد ارگانزا استفاده نکنید. برای رنگ های تیره، استفاده از مایع تیره شوی توصیه می شود. می توانید از پودرهای ملایم حاوی صابون برای شستشوی این پارچه استفاده کنید. توجه داشته باشید که شستن زیاد پارچه های ارگانزا باعث خراب شدن آنها می شود.

اگر می خواهید از ماشین لباسشویی استفاده کنید، لباس را داخل توری مخصوص البسه ظریف قرار دهید و سپس در ماشین بیاندازید. از گزینه مخصوص لباس های ظریف و دور کند ماشین لباسشویی استفاده کنید.

برای لباس های مجلسی، استفاده از خدمات خشکشویی ها توصیه می شود. به این ترتیب مطمئن می شوید که لباس شما آسیبی نمی بیند و حالت خود را از دست نمی دهد.

اتو

پارچه ژاکارد ارگانزا معمولاً نیازی به اتوکشی ندارد. اگر نقش های پارچه برجسته یا پفکی هستند، از اتوی پرس یا بخار برای اتوکشی استفاده نکنید. لباس را از روی چپ اتو کنید. بهتر است یک پارچه سفید و نازک روی لباس بیاندازید و سپس با اتوی معمولی که حرارت بالایی ندارد، کار اتوکشی را انجام دهید.

خشک کردن

برای خشک کردن لباس هایی که با پارچه ژاکارد ارگانزا دوخته می شوند، از خشک کن ماشین لباسشویی به هیچ عنوان استفاده نکنید. لباس را در هوای آزاد خشک کنید. نور مستقیم خورشید به پارچه آسیب می زند. بهترین حالت، خشک کردن لباس روی یک سطح مسطح در هوای آزاد و زیر سایه است.

نکات دوخت

پارچه ژاکارد ارگانزا یک پارچه آهاردار و غیرکشی است. به همین دلیل دوخت آن با چرخ خیاطی مشکل نیست. اما توجه به برخی نکات ریز کار شما را آسان تر می کند.

این پارچه خواب ندارد اما ممکن است برخی طرح و نقش ها جهت مشخصی داشته باشند. به هنگام انداختن الگوها بر روی پارچه به این مساله دقت کنید. می توان الگو را با سنجاق ته گرد یا کلیپس بر روی پارچه محکم کرد. از یک قیچی تیز با تیغه های ظریف برای برش استفاده کنید. احتمال ریش شدن پارچه وجود دارد، به همین دلیل بعد از برش، تکه های لباس باید سردوز شوند.

با توجه به این که ممکن است ضخامت قسمت ارگانزا با طرح های بافته شده در آن فرق کند، بهتر است سوزن مناسب را با تجربه و آزمایش پیدا کنید. پارچه ژاکارد ارگانزا یک پارچه نازک است و سوزن های نازک دوزی شماره 8 تا 12 برای آن مناسب هستند. اما چون که در بیشتر موارد از آستر استفاده می شود و آستر به لباس دوخته می شود، ضخامت آستر نیز باید در نظر گرفته شود. معمولاً سوزن های شماره 11 و 12 بدون دردسر عمل دوخت را انجام می دهند.

توجه به درجه چرخ هم مهم است. معمولاً درجه 5 (متوسط) و بالاتر مناسب هستند. پایه چرخ را جوری تنظیم کنید که پارچه به راحتی زیر آن حرکت کند. به هنگام دوخت، پارچه را از پشت پایه اندکی با دست بگیرید و مسیر دوخت را هدایت کنید.

نکات خرید

با توجه به گران بودن قیمت این پارچه، متراژ آن مورد نیاز خود را از قبل مشخص کنید. اگر فقط برای قسمت های مشخصی از لباس می خواهید از پارچه ژاکارد ارگانزا استفاده کنید، متراژ همان قسمت ها را دقیق اندازه گیری کنید و سپس برای خرید اقدام کنید. عرض مفید این پارچه بین 140 تا 150 است.

میزان الیاف به کار رفته در پارچه ژاکارد ارگانزا متفاوت است. معمولاً ترکیب الیاف بر روی برچسب پارچه زده می شود. می توانید از فروشنده در مورد الیاف به کار رفته در بافت پارچه بپرسید. این کار به شما در شناخت ویژگی های پارچه ای که می خرید، کمک می کند.

پارچه ژاکارد ارگانزا کشسان نیست و اتو رفت ندارد. همچنین الیاف به کار رفته در آن از نوعی که باعث آبرفت پارچه شوند، نیستند. با این همه در مورد اتورفت و آبرفت پارچه، اطلاعات لازم را از فروشنده جویا شوید.

پارچه های ژاکارد ارگانزا معمولاً نیاز به آستر دارند. آستر را متناسب با رنگ پارچه خود انتخاب کنید. برای این کار می توانید از فروشنده بخواهید که پارچه را روی آستر بیاندازد تا تناسب آنها را با هم بسنجید. توجه داشته باشید که رنگ آستر نقش زیادی در زیبایی لباس شما دارد.